Arran Numerals

 Cardinal number types:

1. general independent (counting form) 

2. attributive (adjective before a noun) 

3. personal 

	Cardinal			Ordinal
	General Independent	Attributive	Person
	a h-aon /ə ʎ̃:N/ (/hu:N/, /ʎ:N/, /ɪ:N/)	aon /iN/, /iNə/, /ʎNə/	aonar /ʎ̃:Nər/, /i:Nɛr/, /iNar/	a’ cheud /ə çiaD/
	dà /Dɛ:/	dà /Dɛ:/	dithist /dʃi.iʃd’/	an dàrna /ən Da:rNə/
	trì /Tri:/	trì /Tri:/	triùir /Tr’u:r/	an treas /ən Tres/
	ceithir /k’ehir’/	ceithir /k’ehir/	ceathramh /k’ɛr̥ər/	an ceathramh /ən k’ɛr̥ɔ/
	cóig /ko:g’/	cóig /ko:g’/	cóigear /ko:g’ər/	an cóigeamh  /ko:g’ə/
	seà /ʃa:/	seà /ʃa:/	seàthar /ʃa:ər/	an seàthamh /ən ʃa:ə/
	seachd /ʃaxg/	seachd /ʃaxg/	seachdar /ʃaxgər/	an seachdamh /ən ʃaxgə/
	ochd /oxg/	ochd /oxg/	ochdar  /oxgər/	an t-ochdamh /əN Toxgə/
	naoi (naoidh) /Nʎi/	naoi /Nʎi/	naonar /Nö̃:Nər/	an naoitheamh /ə Nʎ̃ijə/
	deich /dʃeç/	deich /dʃeç/	deichnear  /dʃeçnər/ /dʃen̥'ər/ /dʃeçər/	an deicheamh /ən dʃeçə/
	aon-deug /ʎ;N ‘dʃe:g/	aon deug /iN dʃe:g/
	dà-dheug /Dɛ: ‘je:g/	dà dheug /Dɛ: je:g/
20.	fichead /fihəD/ /fi.əD/ /fiçəD/	fichead /fihəD/
21.	aon agus fichead /ʎ:N əs fihəD/ aon ‘ar fhichead /iN ar içəD/
30.	deich ‘ar fhichead /dʃeç ar ihəD/
40.	dà-fhichead /Dɛ: içəD/ /Dɛ:içəD/ /DɛiçəD/ /DɛiəD/
50.	deich agus dà-fhichead /dʃeç əs DɛiçəD/ or leth-cheud /’l’eçiaD/ /l’eçiaD/ /l’eçaD/
60.	trì-fichead /Tri: fiçəD/
70.	deich agus trì-fichead /dʃeç əs Tri: fiçəD/
80.	ceithir-fichead /k’ehər ‘fiçəD/ /k’e(ə)r fiçəD/
90.	deich agus ceithir fichead /dʃeç əs k’e(ə)r ‘fiçəD/
100.	ceud /k’iaD/
200.	dà cheud  /Dɛ çiaD/

Sgeul Ghàidhlig Arainn

  Tha sgeul anns The Gaelic of Arran le Nils Holmer ann anns an deachaidh dithis a steach uaimh shìobhrach. ‘S leis Mr. Malcom Curry an sgeul seo, agus tha móran rudan inntinneach ann mu thimchioll beul-athris. Seo agaibh an sgeul:

"Bha dà thuathanach anns an Eilean Arannach a bha dol a dh' ionnsaidh a' mhuileann mhine a dheanadh min do 'n t-sìol. Agus nuair a bha iad air an rathad a' dol gus a' mhuileann mhine aig Loch Raonasa, chuala iad ceòl binn a stigh ann an uaimh. Chaidh iad a stigh a dh' fhaicinn, agus bha ann a' sin ceòl agus buidhean mhór do na sìobhraich a' damhsadh. Thòisich iad air (a'?) damhsadh leò, agus nuair a bha iad a' damhsadh treis, thùirt fear dhiùbh r' a choimhearsnach gu 'n robh an t-àm aca a nis a bhith falbh. Agus is e am freagar a fhuair e nach robh iad ach an déidh tòiseachadh an damhsaidh. Ach dh' fhalbh fear aca gus a' mhuileann mhine, agus dh' fhàg e a chompanach as a dhéidh. Agus nuair a thàinig e dhachaidh, bha iad a' tòrachd dheth c' àite an robh a chompanach. Agus se am freagar a thug e dhaibh gu 'n d' fhàg e e a' damhsadh leis na mnathan sìth. 

Ach cha robh iad toilichte leis an fhreagar sin, agus bha iad ullamh air breith air agus prìosanach a dheanadh dheth. Agus thùirt e riù: "Ma bhitheas faighidinn agaibh car latha agus bliadhna, thig e air ais slàn, fallan." Well, coimeas na h-oidhche sin an ath bhliadhan, chaidh an duine gus a' mhuileann mhine le sac sìl air a dhruim. Agus chuala e an ceòl agus an damhsadh a' dol air aghaidh anns an uaimh. Agus chaidh e a steach, agus có a chunnaic e a stigh ach a chompanach a bha damhsadh leis an t-sac mhin air a dhruim fad bliadhna. Thùirt e ris gu 'n robh iad glé fhada damhsadh a nis, agus se 'n fhreagar a thug an duine dha nach robh e ach an déidh tòiseachadh. Agus rug e air agus thug a mach as an uaimh agus dhachaidh e. Agus nuair a dh' amhairc iad air an t-sìol a bha sa' phoca, bha e na fìneagan beò ann” (Holmer 163-165).

sìobhraich - ‘sìthichean’

coimhearsnach - ‘nàbaidh’

tòrachd dheth - ‘faighneachd dheth’

ullamh - ‘deiseil’

faighidinn - ‘foighidinn’

Seo agaibh clàradh rinn mi de ‘n sgeul seo. Feumaidh mi ràdh nach ‘eil Gàidhlig o ‘n ghlùin ‘am, agus chan ‘eil duine ar bith air an t-saoghal aig am bheil Gàidhlig Arainn o ‘n ghlùin a nis. Mar sin, tha mi cinnteach gu ‘n dean mi móran mhearachdan anns a’ chlàradh seo.

Arran Gaelic Verb Conjugation: Regular Verbs 

The Arran Gaelic verb system is in most respects a typical Scottish Gaelic verbal system. As such, it possesses many of the usual Scottish features, such as the present-future merger, as well as the distinctions between independent, dependent, and relative verbal forms.

According to Holmer, the independent verbal form was used in the following environments:

1. The independent verbal form was used in positive principle clauses. In these environments, it is either in initial position, or it is preceded by coordinating conjunctions, such as 'agus' and 'no' (Holmer 141)

As outlined by Holmer, the dependent verbal form was used after the following words:

1.  'an' - interrogative particle; 'if,' 'whether'

2.  'ca 'n' - 'where?'

3. ‘cha' - negative particle

4.  'far an' - 'where' (relative)

5.  'gu 'n' - 'that'

6.  'gus an' - 'until'

7. 'mu 'n' - 'before'

8.  'mura/ma nan' - ‘unless’

9. ‘Nach’ - negative relative; negative interrogative particle; ‘that not’

10. ‘Na ‘n’ - ‘if’ (conditional conjunction) (Holmer 141-142)

As well, the relative form of the verb was used after the following words. Again, this list comes from Holmer:

1. ‘air/‘n uair’ - ‘when’

2. ‘an’ - ‘when’

3. ‘an fhad agus - ‘as long as’

4. ‘ged’ - ‘though’

5. ‘ma’ - ‘if’

6. ‘mar’ - ‘as’

7. ‘o na’ - ‘when’, ‘since’, ‘after’ (Holmer 142-143)

Arran Gaelic possessed three regular conjugations, which Nils Holmer describes as follows:

1. "monosyllabic imperatives, usually ending in a slender consonant" (Holmer 137)

2. "dissyllabic imperatives, ending in a slender consonant and syncopating the second vowel when a syllable is added" (Holmer 137)

3. "imperatives ending in (a)ich -i" (Holmer 137)

Present-future
Independent
1st. conjugation	2nd. conjugation	3rd. conjugation
cuiridh mi	fosglaidh mi	ceannachaidh mi
cuiridh tu	fosglaidh tu	ceannachaidh tu
cuiridh e	fosglaidh e	ceannachaidh e
etc	etc.	etc.
Dependent
cha chuir mi	chan fhosgail mi	cha cheannaich mi
an cuir mi	am fosgail mi	an ceannaich mi
nach cuir mi	nach fosgail mi	nach ceannaich mi
Relative
a chuireas mi	a dh’ fhosglas mi	a cheannachas mi
Imperfect-Conditional
Independent
chuirinn chuireadh mi1.	dh’ fhosglainn dh’ fhosgladh mi	cheannachainn cheannachadh mi
chuireadh thu	dh’ fhosgladh thu	cheannachainn thu
chuireadh e	dh’ fhosgladh thu	cheannachadh thu
Dependent
cha chuirinn cha chuireadh mi	chan fhosglainn chan fhosgladh mi	cha cheannachainn cha cheannachadh mi
cha chuireadh thu	chan fhosgladh thu	cha cheannadh thu
etc.	etc.	etc.
an cuirinn an cuireadh mi	am fosglainn am fosgladh mi	an ceannachainn an ceannachadh mi
an cuireadh thu	am fosglainn thu	an ceannachadh thu
etc.	etc.	etc.
nach cuirinn nach cuireadh mi	nach fosglainn nach fosgladh mi	nach ceannachainn nach ceannachadh mi
nach cuireadh thu	nach fosgladh thu	nach ceannachadh thu
etc.	etc.	etc.
Relative
a chuirinn a chuireadh	a dh’ fhosglainn a dh’ fhosgladh mi	a cheannachainn a cheannachadh mi
a chuireadh thu	a dh’ fhosgladh thu	a cheannachadh thu
etc.	etc.	etc.
Preterite
Independent
chuir mi	dh’ fhosgail mi	cheannaich mi
chuir thu	dh’ fhosgail thu	cheannaich thu
chuir e	dh’ fhosgail e	cheannaich e
etc.	etc.	etc.
Dependent
cha do chuir mi	cha d’ fhosgail mi	cha do cheannaich
cha do chuir thu	cha d’ fhosgail thu	cha do cheannaich thu
etc.	etc.	etc.
Relative
a chuir mi	a dh’ fhosgail mi	a cheannaich mi
etc.	etc.	etc.
Present Subjunctive
gu ‘n cuir mi	gu ‘m fosgail mi	gu ‘n ceannaich mi
gu ‘n cuir thu	gu ‘m fosgail thu	gu ‘n ceannaich thu
gu ‘n cuir e	gu ‘m fosgail e	gu ‘n ceannaich e
Imperative
2nd sg. cuir	fosgail	ceannaich
3rd sg. cuireadh e	fosgladh e	?
2nd sg. cuiribh	fosglaibh	?
Past Participle
cuirte	fosgailte	ceannaichte
Gerund
a’ cuir	a’ fosgladh	a’ ceannach(d)

Works Cited

Holmer, Nils M. Gaelic of Arran. Dublin, Dublin Institute For Advanced Studies, 1957, pp. 137–142.